Ongemakken in het kraambed van A-Z

Aambeien

Aambeien zijn een soort spataderen rond je anus, ze kunnen ontstaan tijdens de zwangerschap of tijdens het persen bij de bevalling.
Aambeien kunnen heel pijnlijk zijn!
Als je aambeien hebt is het belangrijk om je ontlasting zo zacht mogelijk te houden, dus veel drinken en vezelrijk eten.
Meestal worden de aambeien vanzelf kleiner of verdwijnen helemaal.

Bloedverlies

Je verliest de eerste 24 uur na de bevalling veel bloed. Ieder uur een vol maandverband is normaal. Als het meer wordt is het belangrijk dat je, je verloskundige belt. Probeer regelmatig te gaan plassen, als de blaas leeg is kan de baarmoeder goed samentrekken, wat het bloedverlies verminderd. Het bloedverlies wordt in de loop van de dagen steeds iets minder, vaak neemt het bloedverlies de tiende dag weer wat toe waarschijnlijk omdat je dan weer de hele dag op bent, en meer doet.
Meestal is het bloedverlies na 5 weken helemaal over.

Borstontsteking

Borstontsteking komt voor bij ongeveer 0,5% van de kraamvrouwen en vrijwel uitsluitend bij vrouwen die borstvoeding geven. De ontsteking begint meestal in de tweede week na de bevalling of nog later.
De oorzaak is een ontsteking van een verstopte melkklier of van een deel van de borst waar de melk niet goed uit kan. Meestal komt dit door een bacterie die via een beschadiging van de tepel in de borst komt. Soms ontstaat er een verstopte melkklier door knellende kleding, bh’s of kou. Het kan ook komen doordat er plotseling fors minder gedronken wordt dan in de periode ervoor, bijvoorbeeld als een baby plotseling ’s nachts lang doorslaapt of als er abrupt gestopt wordt met het geven van borstvoeding. In al deze gevallen hoopt zich melk op in de borst, hetgeen leidt tot een harde plek.

Symptomen:

Eén van de borsten is pijnlijk
Harde rode plek die warm aanvoelt op de pijnlijke borst
Koorts tot 39°C of hoger
Verhoogde pols
Kraamvrouw is rillerig en ziek

Wat te doen is afhankelijk van de oorzaak:

Neem contact op met je verloskundige of huisarts voor advies en overleg
Je moet borstvoeding blijven geven of je borst goed legen als je een borstontsteking hebt, de aangedane plek op de borst kan goed worden leeggedronken als de baby met de kin op die plek ligt, de ontsteking is niet schadelijk voor de baby
Kraamvrouw moet rust houden, voldoende drinken en gezond eten
Borsten warm maken voor de voeding en masseren van de borst naar de tepel toe tijdens de voeding, tussen de voedingen door kan je naar behoefte koude kompressen gebruiken om de pijn te verlichten
Elke dag de borst controleren op harde plekken, deze eventueel met hulp van warmte zachtjes wegmasseren naar de tepel toe
Borst tijdens het voeden niet indrukken en andere afknelling vermijden
Borst niet met zeep wassen, crèmes niet overmatig gebruiken, zoogkompressen tijdig vervangen
Als de baby de borst niet goed leegdrinkt, dan nakolven om de borst zo leeg mogelijk te krijgen, minimaal elke drie uur aan de borst laten drinken en/of kolven
Als door pijn toeschieten niet goed gaat, en warmte en ontspanning onvoldoende helpen, in overleg met je verloskundige of huisarts eventueel oxytocine neusspray gebruiken
Bedrust houden bij koorts

Wat te doen als problemen niet minder worden of juist verergeren:

Neem na 24 uur nogmaals contact op met je verloskundige of huisarts
Er zal antibiotica worden voorgeschreven, als je antibiotica gebruikt kan je gewoon doorgaan met borstvoeding geven, vrouwen die hun borsten regelmatig legen blijken eerder van hun borstontsteking af te zijn
Overleg welke pijnstillers je kunt gebruiken als het voeden te pijnlijk is

Na de borstontsteking
Tijdens en vlak na een borstontsteking kun je merken dat je melk er anders uitziet, het kan dikker en geler zijn. Ook kan de productie als gevolg van de ontsteking minder worden. Door regelmatig de borst te legen door aanleggen en kolven, komt de productie weer op peil.

Een zeer zeldzame complicatie van een borstontsteking is een borstabces. Een abces is een holte gevuld met pus. Een borstabces wordt ook behandeld met antibiotica. Als een abces binnen 48 uur niet verbetert, kan het nodig zijn het pus operatief te laten verwijderen. Als er sprake is van een borstabces kan de baby niet drinken aan de aangedane borst.

Hechtingen

Heb je hechtingen verzorg deze dan goed.
Het is belangrijk dat je na elk toiletbezoek met water spoelt, dit kan met een kannetje water al zittend op het toilet, of onder de douche. Zo houdt je de wond goed schoon, en voorkom je infectie.
De kraamverzorgster kijkt tijdens de kraamperiode regelmatig naar je hechtingen.
De 7e dag na de bevalling halen wij de hechtingen er meestal uit. Tegenwoordig wordt er oplosbaar hechtmateriaal gebruikt, soms duurt het echter lang voordat ze opgelost zijn, en v ooral als je er pijn van hebt is het een hele opluchting als je ze kwijt.

Kraamtranen

Er gebeurt een hoop in de kraamtijd, en je slaapt meestal slecht door de nachtvoedingen.
De meeste vrouwen hebben de 4e dag na de bevalling een dip, je borsten doen zeer van de stuwing, de hechtingen trekken, de hormonen gieren door je lijf en daar komen de tranen!
Vaak is het een opluchting om eens lekker uit te huilen, soms zijn het ook tranen van geluk.
Als je depressieve gevoelens blijft houden is het altijd belangrijk dat je er met iemand over praat, bijvoorbeeld met je verloskundige.

Koortslip

Wanneer je in de kraamtijd een koortslip hebt, moet je een aantal voorzorgmaatregelen nemen. In de blaasjes van de koortslip zit namelijk het herpesvirus. Dit is een erg besmettelijk virus. Wanneer een baby hiermee besmet wordt, kan hij of zij ernstig ziek worden. Probeer besmetting bij je baby te voorkomen door de handen te wassen voordat je de baby aanraakt. Knuffel of kus uw baby niet wanneer je een koortslip hebt. Draag eventueel een mondkapje en smeer koortslipcrème op de koortslip.
Wanneer je partner of andere mensen een koortslip hebben, moeten zij uiteraard hetzelfde doen. Als de blaasjes op de lip ingedroogd zijn, is het besmettingsgevaar geweken.

Naweeën

Naweeën kunnen heel pijnlijk zijn.
Na de geboorte van je eerste kindje heb je er nog niet zoveel last van, maar na de bevalling van je tweede, derde, vierde, etc. kind kun je er behoorlijk last van hebben.
Naweeën gaan na drie dagen vanzelf over. Het nut van naweeën is teveel bloedverlies tegen gaan door het samenknijpen van de baarmoeder. Vooral als het kind aan de borst drinkt knijpt de baarmoeder goed samen, gevolg pijnlijke naweeën!

Wat kan je doen tegen naweeën:

Zorgen dat je blaas goed leeg is.
Warmte, bijvoorbeeld een kruik, of een warme douche.
Paracetamol innemen. Maximaal 6 tabletten van 500mg.

Stuwing

Stuwing is het groter worden van de borsten door een flinke toename van de melk(klier) productie, de borsten voelen pijnlijk en strak gespannen aan. Stuwing ontstaat meestal op de 3e of 4e dag na de geboorte van je kind.
Als je last van stuwing hebt is het verstandig om je kind vaak te laten drinken, soms lukt dat niet goed of is het te pijnlijk en is het beter om wat voeding af te kolven.
Het dragen van een stevige BH of een borstverband kan ook verlichting geven.

Temperatuur van de baby

De normale temperatuur van een pasgeboren baby ligt tussen de 36,5 en 37,5 graden. De eerste week is het verstandig de temperatuur van de baby 2 of 3 maal per dag te meten, dit doe je met een digitale thermometer rectaal (in de anus) van de baby. De kraamverzorgster leert je dit!

Als de temperatuur beneden de 36,5 graden komt geef je de baby een nieuwe warme kruik, en mutsje op. Gaat de temperatuur dan nog niet omhoog bel altijd de verloskundige, een te lage temperatuur kan wijzen op bijvoorbeeld een infectie bij de baby.

Als de temperatuur boven de 37 graden is, haal dan een eventuele kruik weg, trek wat kleertjes uit, check of de baby wel genoeg heeft gedronken. Een baby kan koorts krijgen van te weinig drinken. Als de temperatuur ondanks alles hoger wordt dan 37,5 graden bel dan altijd de verloskundige.
Na een week kan een baby zijn eigen temperatuur zelf goed reguleren. Een tip voor het te warm/koud kleden van een baby is trek je baby altijd een laagje meer aan dan wat je zelf aantrekt. Aan het nekje van de baby kan je voelen of de baby te warm is.

Tepelkloven

De eerste dagen heeft praktisch iedere moeder wel eens last van pijnlijke tepels. Helaas gaat in sommige gevallen de huid van de tepel stuk en ontstaan er tepelkloven.

Tepelkloven ontstaan door:

De baby pakt de tepel niet goed, als de baby drinkt moet de baby de hele tepel in zijn mond hebben, dus niet alleen het puntje.
De grote zuigkracht van de baby
Een gevoelige huid
Allergische reactie op crème, wasmiddel of zoogkompressen.

Als je eenmaal tepelkloven hebt kan je wel gewoon borstvoeding blijven geven, zelfs als ze bloeden.
Let goed op de manier van aanleggen, en leg de baby op verschillende manieren aan, de kraamverzorgster kan je hier mee helpen. Geef eventueel een borst per keer, probeer of kolven minder pijnlijk is. Na de voeding kan je een beetje moedermelk op je tepel smeren, en de tepel goed laten drogen voordat je een zoogkompres gebruikt (deze plakt anders vast). Als de tepelkloven niet vanzelf over gaan kan je in overleg met je verloskundige een zalf of crème gaan gebruiken.
Het is belangrijk dat je, je borsten goed leeg laat drinken, door de tepelkloven heb je toch al meer kans op een borstontsteking.
Soms is het handig om een warmwaterzak/kruik tegen je borst te leggen voor dat je gaat voeden, de melk schiet dan makelijker toe.